Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie

Został on otwarty 21 października 1893 roku pod nazwą Teatr Miejski. Dopiero od 1909 roku nosi on imię Juliusza Słowackiego. Usytuowany jest on na placu Świętego Ducha 1, na Starym Mieście. Budowę rozpoczęto w latach 1891-1893 na miejscu wyburzonego w 1892 roku kościoła Świętego Ducha. Teatr utrzymany jest w stylu eklektycznym z przewagą neobaroku. Budynek ten zaprojektował Jan Zawiejski. Była to pierwsza taka budowla w tym mieście z oświetleniem elektrycznym.

Pomysł zbudowania takiego teatru pochodzi od Walerego Rzewuskiego. Przedstawił on wniosek krakowskiej Radzie Miejskiej 5 września 1872 roku. Kolejny wniosek zgłosił w roku 1877. W 1886 roku przeprowadzono debatę na temat tej lokalizacji oraz budowy nowego teatru. Dwa lata później rozpisano międzynarodowy konkurs na projekt architektoniczny gmachu teatru. Ostatecznie przyjęto projekt 36-letniego architekta Jana Zawiejskiego. Koszt budowy teatru wyniósł 767 tysięcy złotych reńskich. Pierwszym dyrektorem teatru był Tadeusz Pawlikowski.

Pierwsza próba miała miejsce w 1893 roku we foyer, ponieważ na scenie prowadzono jeszcze prace instalacyjne. Uroczyste otwarcie miało miejsce w tym samym roku 21 października. Wystawiano wtedy fragmenty utworów Mickiewicza, Słowackiego i Fredry. Przez kolejne tygodnie wystawiano tylko polskie repertuary.

Dzięki doskonale zorientowanym w europejskich trendach dyrektorów, teatr na przełomie XIX i XX wieku przeżywał swój najlepszy okres. Grywano wtedy Ibsena, Maeterlincka, Hauptmanna, Strindberga, Wilde’a oraz Czechowa. Wtedy nastąpiła także ekspansja autorów pokolenia Młodej Polski. Wokół tego teatru skupiała się artystyczna społeczność miasta. Krakowski teatr miał również wpływ na ukształtowanie się nowoczesnej scenografii. Polegała ona na konsekwentnym harmonizowaniu wizji plastycznej spektaklu z jego pozostałymi elementami.

Co ciekawe, w 2018 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu srebrną monetę o nominale 10 złotych, która upamiętniała 125-lecie działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Na awersie znajduje się popiersie Stanisława Wyspiańskiego oraz fragment kurtyny Henryka Siemirazdkiego z Teatru. Natomiast na rewersie umieszczony jest wizerunek fasady teatru.